Allerheiligenbegankenis (Diest)

De huidige Allerheiligenkapel in Diest, die de vierde in de reeks zou zijn, heeft een tamelijk bewogen geschiedenis achter de rug. In 1854 moest de kapel boven op de Allerheiligenberg voorgoed verdwijnen omdat ze de bouw van de vestingwerken belemmerde. Ze werd op militair bevel afgebroken en nog datzelfde jaar aan de voet van de berg heropgebouwd binnen de stadsvesten. In deze Allerheiligenkapel bevinden zich ongeveer 160 beelden van heiligen, grote en kleine, die van alle tijden zijn en uit alle continenten komen. Elk van die heiligen wordt aangeroepen om een specifieke gunst te vragen. Typerend voor de kapel is dat er van nagenoeg elke heilige die in België aangeroepen een beeld staat. Ook de naam van de kapel, Allerheiligenkapel, verwijst daarnaar.

Aan de kapel is verder ook een zeer bijzonder gebruik verbonden: de Allerheiligenbegankenis, die jaarlijks van 1 november tot 9 november plaats heeft. Deze devotionele traditie kent intussen een zeer lange geschiedenis. In 2007 werd het 700-jarige bestaan van de Allerheiligenbegankenis gevierd. Enkel tijdens de begankenis is de Allerheiligenkapel de hele dag geopend voor bezoekers.

De allerheiligenbegankenis wordt ieder jaar geopend met een kaarsjesprocessie op 31 oktober. Om 18u is er dan een plechtige eucharistieviering in de Sint-Sulpitiuskerk op de Grote Markt in Diest. Vervolgens trekt men in processie met een brandend kaarsje door de straten van Diest naar de Allerheiligenkapel.

De Allerheiligenbegankenis zelf gaat pas de dag nadien - op Allerheiligen zelf dus - van start. Bedevaarders uit Diest en ver daarbuiten komen tijdens de begankenis naar de Allerheiligenkapel om een bepaalde heilige te aanroepen tegen ziekten en om tegenslagen af te wenden. Veel bezoekers maken daarbij ook gebruik van een ex-voto. Dat zijn kleine voorwerpen uit was die geofferd worden tijdens de kleine of de grote beeweg. Afhankelijk van wat die gunst precies is, kunnen ex-voto’s bijvoorbeeld de vorm aannemen van een lichaamsdeel of dier. Diest is een van de weinige plekken waar dergelijke votiefgaven nog verkrijgbaar zijn. Ze worden verkocht door het Comité Allerheiligenkapel, die de organisatie van de begankenis in handen heeft. Aan de bezoekers wordt met aandrang gevraagd de ex-voto’s enkel aan te schaffen voor gebruik in de kapel. Tijdens de noveen van Allerheiligen (van 1 t/m 9 november) is er dagelijks om 9u een misviering in de Allerheiligenkapel. Ook iedere woensdag van november kan er een speciale dienst in de kapel bijgewoond worden.

In de loop der jaren raakte de Allerheiligenbegankenis ook verweven met de jaarmarkt die de Dienst Economie van de gemeente al lange tijd op 1 november organiseert. Veel mensen bleken beide gebeurtenissen namelijk te combineren. Tijdens de jaarmarkt staan in de Diestse centrumstraten overal kraampjes met koopwaar opgesteld, waar bezoekers tot 13u terecht kunnen. Ook het Comité Allerheiligenkapel houdt een kraampje open en verkoopt dan de Allerheiligenjenever die zij speciaal laat stoken.
Datum