IN DE KIJKER SEPTEMBER 2013

Sinds mei 2012 is Kontich een 6 meter hoge inwoner rijker. Hoewel hij via allerlei tradities en gebruiken stevig in de reuzentraditie geworteld is, is Contios allesbehalve een typische reus. Niet alleen heeft hij een ander uiterlijk dan we tot nu toe van reuzen gewend zijn, ook de manier waarop hij beweegt en de uitstapjes die hij maakt zijn zonder meer verrassend te noemen. De werking rond Contios werd van meet af aan opgevat als een sociaal-artistiek project, dat door vele handen vorm krijgt. Dat maakt van Contios meteen een reus met een schare enthousiaste fans. Op 12 oktober 2013 trekt Contios er opnieuw op uit en wordt hij het stralende middelpunt van een ongewone voorstelling. Hoog tijd dus om bij Bruno Stappaerts, bezieler van de coördinerende werkgroep REUZEN-plan, te polsen hoe wilde plannen vorm krijgen in Kontich.

Waar kwam het idee om in Kontich een reus te bouwen vandaan?

In 2013 zouden in Kontich-Kazerne voor de dertigste keer Meifeesten gevierd worden. Het feit dat het om een jubileumviering ging, deed het bij mij al ruim van tevoren kriebelen om iets speciaals te doen. Eigenlijk dacht ik meteen aan een grote openluchtvoorstelling.  Als scenograaf ben ik intussen al flink wat jaren actief bij verschillende verenigingen en theatergezelschappen. Ik wist dus al veel af van theater en samenwerking. Gaandeweg evolueerde dat eerste idee in de richting van een project waarin verschillende scholen en verenigingen hun sterkste zijde konden tonen. Toen in 2011 ook nog eens een boek verscheen van Alfred Michiels, historicus en letterkundige, vielen de puzzelstukjes helemaal in elkaar. Daarin staat namelijk dat de naam Kontich verwijst naar Contios, een Keltische honderdman. Met dat gegeven werden de plannen plots concreet: Kontich zou een reus krijgen die aan dat stuk uit onze dorpsgeschiedenis herinnert.

Zo’n reus bouwen doe je natuurlijk niet alleen. Hoe kreeg je de inwoners van Kontich zo ver om te helpen bij de uitvoering van het project?

In de eerste plaats ben ik gaan aankloppen bij de heemkundige kring. Met een gegrond verhaal is het immers makkelijker om mensen warm te maken. Ik ging dus op zoek naar meer links met de plaatselijke geschiedenis en vond die via straatnamen en archeologische vondsten. Tegelijk zocht ik ook foto’s bij elkaar en maakte ik al enkele vroege schetsen. Met dat materiaal onder de arm ben ik een jaar op voorhand naar verschillende Kontichse scholen en verenigingen getrokken, met de vraag of zij het zagen zitten om mee te werken. Tot mijn grote plezier was men overal meteen enthousiast over het idee. Groepen rechtstreeks aanspreken zorgde er bovendien ook voor dat er van meet af aan heel concrete afspraken gemaakt konden worden: iedereen kreeg een duidelijk afgelijnde taak. Zo kon stap per stap naar de voorstelling toe gewerkt worden. Om alles in goede banen te leiden werd ook de werkgroep REUZEN-plan opgericht. Deze kern nam de coördinatie van het hele project op zich, door de uitwerking uit te stippelen, maar ook door partners te verzamelen en op zoek te gaan naar oplossingen, sponsoring, vrijwilligers, enzovoort.

Contios is zeker geen doorsnee reus geworden. Waar kwam het idee om een staakreus te bouwen vandaan?

De inspiratie daarvoor vond ik bij de Zinneke Parade in Brussel. Toen ik daar de kartonnen ‘Monsterbrüll’ van Pierre Delcourt zag, was ik er meteen van overtuigd dat deze vorm goed zou werken voor wat ik in Kontich wilde doen. Om onze eigen creatie te maken schakelden we de Gemeentelijke Academie voor Schone Kunsten van Kontich in. Daar kwam niet alleen het ontwerp tot stand, maar werd ook de bouw stap voor stap uitgewerkt o.l.v. Toon Van Ishoven. Het skelet is gemaakt van wissen. Het was de Kunstacademie zelf die voorstelde om met dit natuurmateriaal te werken omdat zo nog eens extra naar het Keltische verhaal achter de reus verwezen kon worden. De mechanische constructie om de reus te laten stappen, is dan weer het werk van het VTI in Kontich. Zij bouwden zowel de draagstructuur als een duwkar met een handbediend hefboommechanisme. Uiteindelijk is Contios een reus van 6 m hoog geworden, die door 10 mensen voortbewogen wordt.

De reus maken verliep dus vlot, maar hoe kreeg de rest van de voorstelling vorm?

Ook daarvoor was samenwerking de sleutel. We kregen echt uit alle hoeken hulp en konden zo op onze eigen manier instappen in de eeuwenlange reuzentraditie. Werkgroep REUZEN-plan leverde inspiratie of een basisidee aan, waar anderen vervolgens mee aan de slag gingen. Reuzen hebben op zich bijvoorbeeld altijd vormgegeven aan verhalen en dat was precies wat we ook Contios wilden laten doen. Koen Herreman pende voor ons een fantastisch reuzenverhaal neer. Hij zorgde ervoor dat het een tekst voor volwassenen werd, maar dan wel één die zo gebracht kon worden dat hij ook kinderen aansprak. Koen schreef trouwens ook het reuzenlied, waar Jan van der Roost muziek voor componeerde. Vijf Kontichse koren leerden vervolgens de tekst aan, terwijl bij harmonieorkest Vrede en Vermaak 40 mensen de muziek inoefenden. En de inwoners van de Dorre Eikstraat verenigden zich in straatgroep ‘Dolle Eikstraat’ en creëerden zelf de Sprekende Eik, die in het verhaal een gesprek heeft met Contios. Ze bundelden bovendien ook hun krachten met fanfare Sint-Cecilia uit Waarloos om de intrede van hun personage op het plein van muziek te voorzien.

Contios is geen klassieke gedragen reus, maar toch zijn er heel wat mensen nodig om hem te laten bewegen. Waar vonden jullie die?

Voor de ploeg van bewegers en dansers konden wij bij turnkring Sparta terecht. Om Contios tot leven te brengen wordt met een team van 10 helpers gewerkt. Twee van hen verplaatsen zijn voeten en benen en nog eens 2 anderen bedienen zijn handen en armen. Verder staat er ook iemand op de duwkar om het hoofd te draaien en te laten knikken en is er ook een persoon die de hefboom bedient om de rug te laten buigen. En om de kar zelf te duwen en te sturen zijn er nog eens 3 à 4 mensen nodig.

Was het ook niet zo dat de scholen eveneens ingeschakeld werden?

Klopt! De afdeling creatie en mode van het Sint-Jozefinstituut heeft de kostuums van de bewegers ontworpen en gemaakt, terwijl vanuit het Sint-Ritacollege gezorgd werd voor vertellers. In de Sint-Montfortschool werden wimpels, wegwijzers en verkeersborden geschilderd. Voor ons was het sowieso erg fijn om de scholen aan boord te hebben: zo kwamen ook jongeren met de reuzentraditie in contact. Op de dag zelf konden we trouwens ook rekenen op de steun van onze lokale Scouts- en Chiro-afdelingen: zij hebben hun beste beentje voorgezet om vooraf het publiek op te warmen. We hadden nog meer partners die niet meteen voor de hand liggen: de brandweer van Kontich werd bijvoorbeeld bereid gevonden om voor de voorstelling haar ladderwagen in te zetten en de mensen van het dagcentrum van Pegode maakten soep en kwamen die uitdelen. En dan heb ik het nog niet gehad over de steun die we van de losse medewerkers, middenstanders en het gemeentebestuur van Kontich kregen!

Wel sterk dat zoveel mensen bereid waren om mee hun schouders onder de voorbereiding te  zetten! Met zoveel betrokkenen is het natuurlijk belangrijk om ervoor te zorgen dat alle neuzen in dezelfde richting staan. Hoe werd de voorbereiding in goede banen geleid?

We vonden het vooral belangrijk om iedereen voortdurend te informeren over de voortgang van het project. Facebook was daar bijvoorbeeld een heel geschikt middel voor, maar evengoed hebben we fotoboeken gemaakt en flyers en brochures verstuurd. Daarnaast waren er op geregelde tijdstippen natuurlijk ook coördinatievergaderingen. Door die verschillende manieren van communiceren te combineren konden we niet alleen onze partners, maar ook de bevolking van Kontich tonen hoe alle acties evolueerden.

Op 12 mei 2012 was het dan eindelijk zo ver en ontwaakte Contios. Vertaalde die enorme betrokkenheid vooraf zich ook in enthousiasme bij het grote publiek?

Absoluut, de opkomst was echt bijzonder groot en de reacties eensluidend positief. Zowel de hulp vooraf als de reacties achteraf tonen aan dat er in Kontich- Kazerne zeker een draagvlak is voor de reuzentraditie. We hopen dus dat we op 12 oktober opnieuw heel veel mensen kunnen bereiken.

Waar mogen bezoekers zich dan aan verwachten?

Omdat de Altenawijk in Kontich 50 jaar bestaat, gaat Contios die dag op stap in het Altenapark. Voor de tweede keer is hij de ster in een voorstelling met veel humor en fantasie, die ditmaal gekoppeld is aan een ander stukje verleden van Kontich. Het verhaal is van de hand van Philip Maes. De toeschouwers zullen een mix van creatieve technieken, muziek, zang, dans en woordkunst te zien krijgen. Het wordt hoe dan ook een spektakel voor jong en oud!

Allen daarheen dus! Maar voor we jullie veel succes wensen, nog dit: kan je misschien al iets verklappen over wat de toekomst nog in petto heeft voor Contios?

We hebben er alle vertouwen in dat Contios verder zal uitgroeien tot een schitterende dorpsambassadeur. Intussen hebben we ook al contacten met Waarloos, een andere wijk in Kontich, om te kijken of we ook daar samen iets nieuws kunnen opstarten. En verder spelen we ook met het idee om eens een avondvoorstelling in elkaar te steken. Maar tegen dan zijn we waarschijnlijk al wel  weer een jaartje verder (lacht).

De feestelijkheden in het kader van  50 jaar Althenawijk  hebben ‘Het sprookjespark’ als centraal thema. Contios is dan te bewonderen in de voorstelling ‘Contios en het kerkuiltje’. Om dit humoristische en fantasierijke tot leven te brengen werkt Werkgroep REUZEN-plan deze keer samen met de mensen van de Altenawijk, de Academie Woord van Kontich, dans- en turngroep Sparta, Koninklijke Duivenbond Kontich, de Dolle Eik v/d Dorre Eikstraat, het jeugdorkest Vrede en Vermaak, D.B. Starlightevents en het Gemeentebestuur. De voorstelling wordt om 16u15 opgevoerd. Ook wordt voor de tweede maal het Kontichs Reuzenbier geschonken en zal het Contioslied gezongen worden.

Altenapark
Antwerpsesteenweg
2550 Kontich-centrum