In de kijker augustus 2017

Shana Van Hauwermeiren is volkskundige

In de kijker augustus 2017

In veel vrijwilligersverenigingen is de nood aan verjonging binnen de werking meer en meer voelbaar. Dit is bij de volkskundige verenigingen niet anders maar hoe kan je jongeren actief betrekken bij volkskundig erfgoed? Bij de Koninklijke Bond der Oost-Vlaamse Volkskundigen (KBOV) staat volkskunde al sinds 1926 centraal. Sinds een aantal jaar zet de KBOV ook actief in op verjonging. LECA sprak met Shana Van Hauwermeiren, een jonge historica in spe die als vrijwilliger werkt bij de KBOV.

Dag Shana! Hoe ben je met volkskunde in contact gekomen?

Ik studeer geschiedenis en binnen de opleiding kwam volkskunde wel eens aan bod. Er was bij mij al snel interesse in het onderwerp maar ik ben er voor het eerst echt mee in contact gekomen via een vriendin bij de KBOV. Zij wist dat ik interesse had in de erfgoedsector en wat actiever met volkskunde wilde bezig zijn. Ik ben eens gaan kennismaken in de toren van de KBOV, waar ook de bibliotheek is en ik vond het daar meteen leuk dus ben ik gebleven. Het decor is daar dan ook zeer impressionant (lacht).

Na mijn introductie bij de KBOV ben ik ook nog bij de heemkundige kring van Berlare, mijn geboortedorp, terecht gekomen. Maar mijn eerste ervaringen met volkskunde waren dus bij de KBOV.

Wat doet de KBOV precies?

De KBOV bestaat al sinds 1926 en probeert om de studie van het volksleven te promoten. Dit doen ze door een volkskundige bibliotheek te beheren maar ook door mee te doen met Erfgoeddag, lezingen te organiseren en een tijdschrift uit te brengen. Ook is er een kantclub verbonden aan de KBOV waar kantlessen gegeven worden aan jong en oud.

Wat doe je bij de KBOV?

Eigenlijk een beetje vanalles. Ik werk inhoudelijk mee aan het registreren van de bibliotheekcollectie in Aleph zodat die daarna raadpleegbaar is via Cageweb. Ik werk ook mee aan de inhoudelijke voorbereidingen en uitwerking van de tentoonstellingen voor Erfgoeddag. Die probeert de KBOV altijd met een volkskundige insteek in te vullen.

Daarnaast is er ook wat administratief werk waar ik me mee bezig hou, zoals bijvoorbeeld de ledenadministratie. Dat is iets meer achter de schermen en minder gericht op volkskunde maar wel ook erg belangrijk binnen een vrijwilligersvereniging.

Hoe voelt het om als jongere bij de KBOV te werken?

Zeer leuk. Er zijn zowel ouderen als jongeren, bij de bestuurders maar ook bij de vrijwilligers. Het huidige bestuur heeft daar echt voor gezorgd en op die manier is er een mooi evenwicht wat leeftijd, ervaring… betreft.

Is deze situatie representatief voor andere verenigingen zoals de KBOV?

Nee, totaal niet. Ik denk dat volkskunde nog vooral lijdt onder een negatief imago en dat het vooral geassocieerd wordt met oudere mensen.

Hoe komt dit? Waarom zijn er zo weinig jonge mensen actief bezig met volkskunde?

Ik denk dat het vooral komt omdat het vooral oudere mensen zijn die hier interesse voor hebben. Er zijn nochtans heel veel volkskundige thema’s die ook voor jongeren interessant kunnen zijn, zeker als ze beseffen dat het dichter bij hun leefwereld aansluit dan ze eerst dachten.

Hoe kunnen meer jonge mensen warm gemaakt worden om actief te zijn als volkskundige?

Zoals ik al aanhaalde, de onderwerpen zijn interessant genoeg maar ze worden niet zo interessant gepresenteerd. Jongeren vinden het vooral saai, stoffig en niet hip. Er zou meer ingezet moeten worden op promotie van de discipline. Volkskunde zou meer in de aandacht moeten staan, bijvoorbeeld eens op televisie komen of op social media, … . Volkskunde en volkskundige verenigingen moeten eigenlijk meer meegaan met de tijd, er zijn voldoende interessante onderwerpen maar als er niet snel jongere mensen mee op de kar gaan springen dan zal de discipline niet lang meer blijven bestaan!

Wat zeg jij tegen mensen die vinden dat volkskunde en wat jij doet bij de KBOV saai vinden?

Ik zeg dat het niet saai is en dat ze een verkeerd beeld hebben van wat volkskunde allemaal is. Volkskunde is een erg breed begrip en omvat alles wat mensen hun leven vorm en kleur geeft. Ik heb dan ook altijd foto’s staan op mijn smartphone van speciale boeken of objecten die ik kan tonen. En ik probeer ze ook altijd warm te maken om eens te komen kijken in de bibliotheek. Je kan er echt schatten vinden als je weet waar je moet zoeken! Of ik nodig ze uit om naar activiteit van de KBOV te komen.

Om af te sluiten, jij vindt volkskunde uiteraard niet saai. Zijn er thema’s die je vooral aanspreken?

Voor Erfgoeddag 2016 heeft de KBOV een tentoonstelling gemaakt over rituelen en de rol die planten en dieren daarin spelen en dat vond ik zeer boeiend. Vooral dieren die een rol spelen in de volkscultuur en volkstradities trekken altijd mijn aandacht en daarnaast heb ik interesse voor alles wat gelinkt kan worden aan mijn eigen streek en hou ik me ook bezig met de geschiedenis van mijn eigen familie.