In de kijker oktober 2017

Cosplay zit in de lift. Meer en meer mensen verkleden zich als een personage uit hun favoriete game of serie en komen zo samen op bijeenkomsten. Hoe divers hun achtergronden ook mogen zijn, allemaal houden van games, fantasy of anime. Omwille van die fascinatie krijgen cosplayers soms snel het label van uncoole nerd opgekleefd. Met haar kennis en kunde helpt Gaia van Deynze dat hardnekkig vooroordeel eigenhandig de wereld uit.

Hoi Gaia, veel mensen horen het bij het woord cosplay donderen in Keulen. Waarover hebben we het precies?  
Cosplay is een eigenlijk een samentrekking van costume play. Cosplayers zijn dus mensen die zich verkleden en daarvoor vaak inspiratie halen uit een game, comic of serie. De link met de personages en hun uiterlijke kenmerken is dan nooit ver weg. Toen ik pas begon,  ben ik ook wel een paar keer in een outfit van een bestaand personage naar conferenties geweest. Intussen vind ik het veel leuker om mijn kostuums een eigen invulling te geven. Ik kies dus eerst hoe ik mijn haar, make-up en kledij wil en ontwerp daarna alles zelf. Onder cosplayers hebben we het dan over een original character, of dus eentje dat niet gebaseerd is op een bestaand personage of een bestaande figuur.

© Cosplay Cloud

Waar komt jouw interesse in cosplay vandaan? 

Ik ben eigenlijk opgegroeid met sci-fi. Zowel mijn papa als mama hebben interesse in ‘Lord of the Rings’ en ‘Star Wars’ en zo. Voor mij was dat dus heel gewoon. Ik verkleed mij ook al van toen ik heel klein was. Mijn mama, die zelf heel creatief is, heeft mij daar ook in gestimuleerd. Toen ik ouder werd, was de stap naar cosplay dan ook snel gezet.

Waar haal jij je inspiratie vandaan als je zelf een personage bedenkt?
Vooral boeken, series, films of mythologieën brengen mij op ideeën. Tegenwoordig is de faun of satir bijvoorbeeld een van mijn favorieten. Dat is een mythologisch wezen met hoorns. Het is vooral een personage waarbij de link met de natuur heel duidelijk is en dat spreekt mij erg aan.

Wil dat zeggen dat die original characters dan vooral bovennatuurlijke wezens zijn?
O nee, zeker niet. Eigenlijk kan iedereen het zo opvatten als hij of zij zelf wil. In de praktijk zie je dan ook enorm veel verschillende kostuums. Maar de meeste mensen laten zich vooral inspireren door series en zo bij het kiezen van hun cosplay-outfit. Ik denk dat dat komt doordat er zo veel keuze is en iedereen er op die manier wel iets in terugvindt dat hij of zij leuk vindt of waarin ze zichzelf herkennen.

 © Miquel Valentijn

Zo’n kostuum maken lijkt ons allesbehalve makkelijk. Hoe begin je daaraan?
Toen ik begon, was ik 19. Ik ben vooral online op zoek gegaan naar inspiratie. Zo heb ik op Youtube heel wat video’s bekeken van een Duits meisje dat aan cosplay doet en die ik erg bewonder. In haar filmpjes geeft zij massa’s tips over wat voor materialen en technieken je kan gebruiken bij het maken van je kostuums. Ik heb ook al een workshop van haar bijgewoond op een Duitse Comic Con. Intussen heb ik een soort van basisontwerp, waar ik telkens van vertrek. Toch blijft het iedere keer weer knutselen en proberen om alles tot een mooi geheel te krijgen. Gelukkig kan ik terugvallen op technieken die ik ook voor mijn werk gebruik: ik ben kapster en make-upartiest.  

Valt het jou ook op dat sommige kostuums wat explicieter zijn?
Ja, je ziet wel dat er meisjes rondlopen in kostuums waarbij ze halfnaakt zijn, gewoon omdat ze dan halfnaakt kunnen rondlopen. Of je ziet bijvoorbeeld ook geseksualiseerde Pikachu-outfits. Daar kijk ik dan toch van op, want uiteindelijk is dat wel een figuurtje voor kinderen. Maar dat zijn veeleer uitzonderingen. Over het algemeen kan en mag er bij cosplay veel. Iedereen heeft zijn eigen stijl. Voor mij primeert het principe ‘Live and let live’.

Is het duur om cosplayer te zijn?
Als ik er zo over nadenk, dan steek ik er best wel veel geld in. Dat gaat dan vooral naar mijn kostuums en naar conferenties. Ik ga zo’n drie keer per jaar naar een Comic Con, wat in vergelijking met anderen eigenlijk wel meevalt. En naast geld, kruipt er vooral ook heel veel tijd in!

Bij verkleden denken veel mensen onmiddellijk aan carnaval. Zie jij zelf gelijkenissen?
Eigenlijk niet echt, voor mij zijn dat twee totaal verschillende dingen. Het is een andere cultuur, een ander soort van verkleden. Voor mij is cosplay misschien serieuzer: ik steek heel veel tijd in mijn kostuum. De verbondenheid met de personages waarin cosplayers zich verkleden, is voor mij ook groter dan bij carnaval.

Hoe vind je gelijkgezinden, anderen die ook met cosplay bezig zijn?
Dat gebeurt vooral op beurzen. Verder zijn er ook cafés waar cosplayers elkaar vinden. In Gent heb je bijvoorbeeld ‘Comic sans’ aan de Korenmarkt. Daar staat cosplay ook centraal: er zijn vaak feestjes, met bijvoorbeeld Harry-Potter als thema, en dan komt iedereen daar verkleed naartoe. Dat is echt wel het geek-café bij uitstek!

En die beurzen, hoe zit het daar mee?
Het zijn een soort van happenings waar iedereen naartoe kan, cosplayer of niet. In België is FACTS de grootste. Die wordt 2 keer per jaar in Gent georganiseerd. Er zijn dan telkens een heleboel activiteiten rond fantasy, comics, anime en games: je kan bijvoorbeeld meedoen aan wedstrijden of Q&A’s en panels bijwonen met acteurs en actrices uit films en series. Er zijn ook verschillende verkopers aanwezig met allerhande merchandise, zoals comics en games. FACTS is eigenlijk de Comic Con in België en kan zo gelinkt worden aan de grote beurzen in de Verenigde Staten en tal van andere landen. Het is dus een internationaal gebeuren en ik vind het altijd fijn om cosplayers uit andere landen te ontmoeten. Zelf ga ik af en toe naar conferenties in Nederland of Duitsland, maar FACTS blijft wel mijn favoriet omdat het zo dicht bij huis is. 

Op de website van FACTS wordt gesproken over ‘the biggest geeky family of the Benelux’. Waarom die ‘geeky’?
Games, anime en Fantasy werden vroeger als zeer oncool beschouwd. Het was zogezegd alleen iets voor geeks of nerds. Maar dat is nu veranderd. Cosplay is nu veel meer aanvaard en wint ook serieus aan populariteit. Eigenlijk is het nu juist cool om een geek te zijn!

Zou je zeggen dat het een wereld op zich is? Een echte subcultuur?
Ja, je zou wel kunnen zeggen dat het een subcultuur is. Maar tegelijk is die dan zo breed, dat hij zowat iedereen kan aanspreken. Je merkt al snel dat cosplay iets is dat mensen met uiteenlopende achtergronden aanspreekt. De meeste ‘geeks’ weten veel over series of games en dergelijke of staan ervoor open om daar meer over te weten te komen. Op die manier krijg je een hele community en zijn beurzen ontmoetingsmomenten waarop je gesprekken met anderen kan aanknopen en nieuwe dingen leert kennen.

Hoe reageert jouw omgeving als je vertelt dat je aan cosplay doet?
Aangezien ik er thuis mee opgegroeid ben, reageren mijn ouders heel positief. Ook op mijn werk is de sfeer zeer open-minded en krijg ik nooit negatieve reacties. Soms is er wel wat verwarring, zeker als mensen het niet kennen. Maar als ik dan toon wat ik doe of erover vertel, dan zijn ze allemaal enthousiast. Ze vinden het cool en zeggen dan dat ik voor de film zou moeten werken omdat ze mijn kostuums zo geslaagd vinden. (lacht) Ik heb nog geen slechte ervaringen gehad toen ik verkleed op straat liep. Wel kwam ik na een feestje, dus in kostuum, een man tegen die zei ‘Ik ben serieus aan het trippen, dat meisje heeft hoorns!’ Maar dat was dus vooral grappig. (lacht)

Houden we het er dan op dat cosplay intussen heel populair is?
Ja, de populariteit neemt zeker toe in België. Er zijn veel bijéénkomsten en conferenties en er is meer interesse bij een zeer divers publiek. Begin jaren 2000 zat fantasy en dergelijke serieus in de lift: de ‘Harry Potter’- en ‘Lord of the Rings’-films kwamen uit en je had ook de hype rond Pokémon. Wie toen jong was, is dus opgegroeid met deze genres. Nu we  volwassen zijn, zijn we dus het ideale doelpubliek voor cosplaybeurzen en -cafés. Het leeft echt! Weet je wat het is? Je moet cosplay gewoon eens een kans geven, zonder schrik te hebben dat je je belachelijk maakt. Ga gewoon eens naar zo’n beurs, verkleden hoeft zelfs niet… toch niet de eerste keer (lacht). Iedereen met ook maar een beetje interesse in fantasy, anime, games zal zich er sowieso amuseren!

Zullen we doen! Bedankt voor het interview, Gaia!

https://www.facebook.com/gaiaartsmith/