Rituelen en tradities in Vlaanderen

Maria-Tenhemelopneming wordt ook Maria-Hemelvaart, Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart, de ontslaping/ontslapenis van Maria of halfoogst genoemd. Het vieren van Maria-Tenhemelopneming is een kerkelijke traditie en het betreft bovendien één van de oudste en belangrijkste Mariafeesten.

Iedereen heeft ongetwijfeld minstens al één keer op een markt rondgelopen. Zeker omdat iedere markt vrij toegankelijk en daarom tegelijk ook zeer uitnodigend is: je kan er zomaar “binnen- en buitenlopen”. De gezellige en uitgelaten sfeer zorgt ervoor dat iedereen er meestal net “iets” langer rondloopt dan gepland. En hoewel sommige mensen slechts sporadisch een markt bezoeken, zijn er nog steeds voldoende andere mensen voor wie hun wekelijkse marktbezoek een traditie is geworden.

Op 1 mei kan je lelietjes-van-dalen cadeau geven aan mensen die je graag ziet. De traditie zegt dat de witte bloem een teken van het voorjaar is en dat ze tot het volgende voorjaar geluk en gezondheid brengt. Waar het gebruik precies vandaan komt, is niet echt duidelijk. Vooral in Frankrijk leeft de traditie nog heel erg. In de week voor 1 mei zijn meiklokjes dan ook overal te koop bij bloemisten en in de supermarkt. Ook in België zijn er heel wat mensen die op 1 mei meiklokjes uitdelen aan vrienden en geliefden.

Het voorlezen van nieuwjaarsbrieven op 1 januari is ongetwijfeld het bekendste nieuwjaarsgebruik in Vlaanderen. Die gewoonte gaat bovendien al eeuwen terug. Zo zijn er brieven bewaard van de uitgeversfamilie Plantijn-Moretus uit het einde van de 16de eeuw. De jongens schreven gedichten in het Latijn en werden daarvoor beloond met boeken. Nieuwjaarsbrieven waren in die tijd geen wijdverspreid fenomeen en kwamen slechts voor bij gezinnen uit de rijke burgerij.

Jaarlijks wordt binnen de islam het Offerfeest gevierd. Er wordt ook dikwijls over het schapenfeest of over het grote feest* gesproken. Het Offerfeest is één van de belangrijkste feesten voor de islamitische gemeenschap. De datum waarop het feest aanvangt, wordt bepaald volgens de islamitische kalender. Om die reden wordt het Offerfeest niet elk jaar vanaf dezelfde datum gevierd. De islamitische kalender houdt namelijk rekening met de stand van de maan.

Hoewel Pasen een viering is die haar wortels voor een groot deel in het christendom heeft, kijken ook niet-christenen al lang van tevoren naar het feest uit. Pasen heeft namelijk niet alleen met de wederopstanding van Jezus te maken, maar wordt ook en tegenwoordig zelfs vooral met paaseieren rapen geassocieerd - en dus met chocolade smullen! Die eieren raken natuurlijk niet zomaar in je huis of tuin verstopt. De traditie wil dat ze op een heel bijzondere manier tot bij jou gebracht worden: op Pasen zijn zowel de paasklokken als de paashaas de gulle gevers van dienst.

Jaarlijks herdenkt de joodse gemeenschap gedurende acht dagen de bevrijding uit Egypte, namelijk tijdens Pesach of het feest van de ongedesemde broden. Het feest begint elk jaar op een andere dag, omdat de joodse kalender gebaseerd is op de maancyclus*. Pesach begint wel telkens ’s avonds** op de vijftiende dag van de joodse maand nisan. Gedurende de eerste en laatste twee dagen mag er niet worden gewerkt en wordt er gefeest. De vier overige dagen betreffen tussendagen.

Poerim of Lotenfeest is een joods bevrijdingsfeest dat jaarlijks wordt gevierd op de veertiende dag van de joodse maand adar. Poerim valt altijd op een andere datum en soms zelfs in een andere maand omdat de joodse kalender gebaseerd is op de maancyclus*. Op deze dag herdenken de joden dat hun volk in de vijfde eeuw vóór onze jaartelling in Perzië kon ontsnappen aan een grootschalige uitroeiing.

Als we denken aan het verzamelen van prentjes of stickers, denken we al snel aan de voetbalstickers van Panini of de plaatjesboeken van Artis Historia of Chocolade Jacques. Wanneer ontstond echter het idee om dergelijke prentjes te verkopen of gratis aan te bieden bij bepaalde producten? En is deze trend tanende of blijft de formule succes oogsten? Het antwoord op de eerste vraag is te vinden in een grootwarenhuis te Parijs omstreeks 1850. Hier vond stichter en eigenaar van het warenhuis ‘Au Bon Marché’, Aristide Boucicaut, een nieuwe vorm van publiciteit om klanten aan te trekken.

De ramadan is de negende maand van de islamitische kalender, ook wel de vastenmaand genoemd. Gedurende deze vastenmaand vast de islamitische gemeenschap, dit wil zeggen dat moslims tussen zonsopgang en zonsondergang niet eten, niet drinken, niet roken en geen geslachtsgemeenschap hebben. Kleine kinderen, zieken, zwangere vrouwen en iedereen voor wie vasten een bedreiging voor de gezondheid kan vormen, mogen gedurende deze periode echter wél eten en drinken overdag. Tijdens de ramadan wordt tevens herdacht dat Mohammed zijn eerste boodschap van Allah ontving.

Rosj Hasjana betekent 'begin van het jaar'. Joden vieren op Rosj Hasjana dus Nieuwjaar. De joodse nieuwjaarsviering begint op de eerste dag van de joodse maand tishrei en duurt twee dagen. Omdat de joodse kalender gebaseerd is op de maancyclus begint Nieuwjaar ieder jaar op een andere datum*. Op joods Nieuwjaar wordt de schepping van de wereld herdacht.